LGBTQ+

LGBTQ+; lezbiyen, gey, biseksüel, transgender ve queer anlamına gelir. Ayrıca cinsiyet kimliği, cinsiyet ifadesi ve cinsel yönelim söz konusu olduğunda, başkalarının beklediği gibi hissetmeyen veya olmayan diğer bireyleri de ifade eder. Cinsiyet kimliği, kendinizi tanımladığınız cinsiyetle ilgilidir. Cinsiyet ifadesi; kıyafet, cinsiyet ve görünüşle ilgili diğer şeylerle de ilgilidir. Cinsel yönelim, romantik ve/veya cinsel bir çekim hissettiğiniz cinsiyetle ilgilidir. Burada destek veya daha fazla bilgi bulabileceğiniz diğer İnternet sitelerinin bir listesi ve bu metinlerdeki belirli sözcüklerin ne anlama geldiğini açıklayan bir sözlük bulunur.

Cinsiyet ve cinsel yönelim ile ilgili normlar

Normlar, birey olarak nasıl olmamız, bir şeyler yapmamız ve birbirimize karşı nasıl davranmamız gerektiğine dair yazılı olmayan kurallar ve beklentiler olarak tanımlanabilir. Ve "normal" olarak kabul edilir. Normlar, her zaman değişir ve farklı zamanlarda ve yerlerde başkadır. Normlar, bu şekilde icat edilir ve durumun gerçekte nasıl olduğunu ya da olması gerektiğini tanımlamaz. İyi olan ve başkalarıyla bir arada olduğumuzda işleri bizim için kolaylaştıran birçok norm bulunur. Örneğin, bir yere zamanında varmak ve birbirimize iyi davranmak olabilir. Ama bize zarar veren normlar da bulunur.

Bir norm sadece iki cinsiyet olduğunu önermektedir: Kadın ve erkek. Ayrıca herkesin düşündüğü cinsiyetle özdeşleştirmeniz de beklenir. Normlar ayrıca nasıl davranmanız gerektiğini ve bir kadın veya erkek olarak nasıl görünmeniz gerektiğini de tanımlar. Cinsel yönelim söz konusu olduğunda, herkesin heteroseksüel olduğu bir norm bulunur. Diğer bir deyişle, kadınlar romantik ve/veya cinsel olarak sadece erkekleri çekici bulmalıdır ve bunun tersi de erkekler için geçerlidir. Bu normlar, cinsiyet ve cinsel yönelim söz konusu olduğunda başka varolma veya hissetme yolu olmadığını düşünmemize neden olabilir. Fakat çok farklı yollar da bulunmaktadır! Bunlardan bazılarını sözlükte okuyabilirsiniz. Daha da fazla bilgi bulabileceğiniz bazı İnternet siteleri hakkında da ipuçlarımız bulunmaktadır.

Cinsiyet ve cinsel yönelim hakkındaki hisleriniz hayatınız boyunca değişebilir. Şu anda nasıl düşündüğünüzü ve hissettiğinizi sadece siz bilebilirsiniz. Sizin adınıza kimse karar veremez. İnsanlar, görünüşünüzden hangi cinsiyetten hoşlandığınızı ya da kimi sevdiğinizi anlayamaz. Cinsiyetiniz ve cinsel yöneliminiz hakkında gerçek olması için başkalarına yapmanız veya kanıtlamanız gereken bir şey de bulunmamaktadır. Ancak cinsiyetiniz ve cinsel yöneliminiz hakkında ne hissettiğinizi bilmek ve açıklamak her zaman kolay değildir. Kendiniz hakkında bir şeyler öğrenmek zaman alabilen bir şeydir ve bu, kesinlikle sorun değildir. Bilmek zorunda değilsiniz.

LGBTQ+ olmak

Bazı bireyler için, bir LGBTQ+ bireyi olmak zor olabilirken, diğerleri için olmayabilir. Herkesin beklediği gibi olmamak  ve hissetmemek zor olabilir. Belki ailenizin veya arkadaşlarınızın, cinsiyetiniz veya cinsel yöneliminiz hakkında ne düşüneceği konusunda endişeli de olabilirsiniz. Okulda, eğlence ve dinlenme merkezinde, spor kulübünde, evde, sinagogda/kilisede/camide, filmlerde/kitaplarda/oyunlarda veya başka yerlerde sizin gibi olanları görmemek de zor olabilir. Tüm bunlar, kendinizi yalnız hissetmenize ya da yanıldığınızı hissetmenize neden olabilir. Cinsiyet ve cinsel yönelim söz konusu olduğunda, hissedebileceğiniz birçok farklı yol olduğunu unutmamak önemlidir. Hiçbir şey tam olarak doğru değildir.

Bazı kişiler, LGBTQ+ olmanın bir hastalık veya günah olduğunu düşünür. Ancak bu, kesinlikle bir hastalık veya günah değildir! Size yanlış olduğunuzu düşündürüyorlarsa veya kim olduğunuzdan ve konu, cinsiyet ve cinsel yöneliminize geldiğinde nasıl hissettiğinizden dolayı suçluluk veya utanç hissetmenize neden oluyorlarsa, sorun olan diğerleri ve çevrenizdeki toplumdur.

Aşk ve cinsellikte, zevkli ve harika hissetme olmalıdır! Transgender bir birey olarak, gerçekten kim olduğunuzu hissederek, mükemmel ve doğru hissedebilirsiniz. Yasa, böyle olma ve böyle hissetme hakkına sahip olduğunuzu belirtir. Ama size veya tanıdığınız birine kötü davranılıyorsa, destek mevcuttur. Örneğin, sohbet işlevimiz (İsveççe ve İngilizce) veya burada tavsiye ettiğimiz başka bir kuruluş aracılığıyla bizimle iletişime geçebilirsiniz.

LGBTQ+ ve onur temelli normlar

Onur temelli normlar, ailenizin ve akrabalarınızın iyiliği için hayatınızı nasıl devam edebileceğinize dair yazılı olmayan kurallar ve beklentilerdir. Sizden bekleneni yapmazsanız diğerleri, ailenizi ve akrabalarınızı utandırdığınıza inanabilirler. Onur temelli normlara sahip ailelerde, bir LGBTQ+ bireyi hakkında konuşmak ya da olmak tabu konulardır. İnsanların kesinlikle yasak olduğuna inandığı bir şeydir. LGBTQ+ bireylerden bahsediliyorsa, genellikle olumsuz bir bağlamdadır. Örneğin bir hastalık veya günah gibi. Bu durum, hiç öyle olmasa bile bunun doğru olduğuna inanmanızı kolaylaştırabilir. Bir LGBTQ+ bireyiyseniz veya öyle hissediyorsanız, bu kendinizi iyi hissetmemenize neden olabilir. Evde biriyle konuşmak veya destek almak da zor olabilir.

Aileniz, bir LGBTQ+ bireyi olduğunuzu düşünüyorsa veya öyleyseniz, aileniz ne yaptığınızı, nasıl giyindiğinizi ve kiminle buluştuğunuzu kontrol etmeye çalışabilir. Ayrıca cinsiyet ve cinsel yönelim hakkında hislerinizi değiştirmeyi de deneyebilirler. Ancak birinin cinsiyetini veya cinsel yönelimini değiştirmek mümkün değildir ve sizin ilgili de değiştirilmesi gereken yanlış bir şey bulunmamaktadır! Herkes gibi LGBTQ+ bireylerinin de cinsellik ve kimlik hakları bulunur.

Bir LGBTQ+ bireyiyseniz ya da öyle hissediyorsanız, bilmenizi istediğimiz en önemli şey, sizin harika olduğunuz ve sizle ilgili yanlış bir şeyin olmadığıdır! Kendinizi iyi hissetme ve size zarar veren onur temelli normlar olmadan bir hayat yaşama hakkına sahipsiniz. Düşünceleriniz ve duygularınız hakkında veya evde sizin için işlerin nasıl olduğu hakkında biriyle konuşmak isterseniz, destek bulunmaktadır. Belki okulda nasıl hissettiğinizi açabileceğinizi biri vardır. Ayrıca sohbet işlevimiz (İsveççe ve İngilizce) aracılığıyla bizimle iletişime de geçebilirsiniz. Sizin için buradayız. Bir LGBTQ+ bireyi olarak, başkalarının size kötü davranacağından endişe edebilirsiniz. Bizimle irtibata geçerken kendinizi rahat hissedeceğinizi umuyoruz. Aksi takdirde, LGBTQ+ bireyler için iletişim kurabileceğiniz başka kuruluşlar da bulunmaktadır. Bunlardan bazılarını burada bulabilirsiniz.

LGBTQ+ bireylerinin hakları

İsveç'te LGBTQ+ bireyleri, hukuk alanında herkesle hemen hemen aynı haklara ve fırsatlara sahiptir. Cezalandırılabilecek bir cinsel yönelim yoktur ve istediğiniz bireyi sevme hakkınız bulunmaktadır. Ayrıca aynı cinsiyetten veya sizden farklı cinsiyette biriyle evlenebilirsiniz. Örneğin okuldaki LGBTQ+ bireylerine karşı ayrımcılık yapmak da yasaktır. Ayrımcılık, haksız muamele görmek anlamına gelmektedir. LGBTQ+ bireyleri nefret suçuna da maruz bırakılamazlar. Nefret suçu; birisinin bir bireyi ne olduğu veya bu şekilde olduğu için; taciz etmesi, tehdit etmesi, rahatsız etmesi veya ona şiddet uygulaması anlamına gelir. Bu, cinsel yöneliminizden ya da transgender olduğunuzdan dolayı da olabilir.

İsveç yasaları dahilindeki Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, 18 yaşın altındaki herkes için geçerlidir. Bu yasa, kimseye ayrımcılık yapılamayacağını belirtir. Çocuk Haklarına Dair Sözleşme; herkesin özel bir yaşama, serbest zamana, güvenliğe sahip olma ve kendi yaşamı ile geleceğini yaratma hakkıyla ilgilidir. Bu aynı zamanda, genç LGBTQ+ bireyleri için de geçerlidir. Haklarınız ihlal edilmesi halinde, yardım mevcuttur. Çocuk Hakları Sözleşmesi hakkında buradan daha fazla bilgi edinin. (İsveççe)

"İsveç'teki LGBTQ bireylerinin hakları" broşürü, genç bir LGBTQ + bireyi olan ve İsveç'e yeni gelen herkes için daha fazla bilgi içerir. Diğer konuların yanı sıra, bir LGBTQ+ bireyi olduğunuz için kendi ülkenizde zulüm görüyorsanız, İsveç'te sığınma başvurusunda bulunma hakkınız olduğunu belirtir. Ayrıca bir transgender hastaysanız ve cinsiyetinize daha uygun olacak şekilde vücudunuzu değiştirmek istiyorsanız, sağlık hizmetinden nasıl yardım alabileceğinizi de açıklar. Broşür; Arapça, Dari, İngilizce, Kurmanji, Farsça, Somalice ve İsveççe olarak mevcuttur. Burada bulabilirsiniz.

LGBTQ+ bireyi olarak daha fazla bilgiye ve desteğe erişebileceğiniz siteler hakkında ipuçları

-       Yeni Gelen Gençler - İsveç'e sığınmacı, belgesiz veya yeni gelen genç LGBTQI bireyler (15-30 yaş) için bir proje – www.newcomersyouth.se

-       RFSL (İsveç Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Transgender, Queer ve Intersex Hakları Federasyonu) – www.rfsl.se (Lütfen dikkat: Sayfadan hızlı bir şekilde çıkmak için panik düğmesi bulunmamaktadır.)

-       RFSL terimler sözlüğü – https://www.rfsl.se/hbtqi-fakta/begreppsordlista/(Lütfen dikkat: Sayfadan hızlı bir şekilde çıkmak için panik düğmesi bulunmamaktadır.)

-       RFSL Destek Servisi – https://www.rfsl.se/verksamhet/stod/rfsl-stodmottagning/ (Lütfen dikkat: Sayfadan hızlı bir şekilde çıkmak için panik düğmesi bulunmamaktadır.)

-       RFSL Ungdom (İsveç Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Transgender, Queer ve Intersex Hakları Gençlik Federasyonu) – www.rfslungdom.se (Sadece İsveççe.)

-       Kadınlar, transgender ve gençler için kaynaklar – www.tjejjouren.se (Sadece İsveççe.)

-       Transammans – Transgender bireyler ve yakınları derneği –  www.transammans.se (Lütfen dikkat: Sayfadan hızlı bir şekilde çıkmak için hiçbir panik düğmesi bulunmaktadır.)  (Sadece İsveççe.)

-       Dönüşüm – Destek ve Transgender sorunları hakkında bilgi – www.transformering.se (Lütfen dikkat: Sayfadan hızlı bir şekilde çıkmak için panik düğmesi bulunmamaktadır.) (Sadece İsveççe.)

-       Çevrimiçi gençlik kliniği – www.umo.se (Lütfen dikkat: Sayfadan hızlı bir şekilde çıkmak için panik bulunmamaktadır.)  (Sadece İsveççe.)

-       Youmo.se - umo.se İnternet sitesinin bazı bölümlerinin; İngilizce, Tigrinya, Somalice, Dari ve Arapça gibi çeşitli dillerde sunulduğu bir İnternet sitesi. (Lütfen dikkat: Sayfadan hızlı bir şekilde çıkmak için panik bulunmamaktadır.)

Cinsiyet ve cinsel yönelim ile ilgili terimler sözlüğü

Aseksüel - Başkalarına cinsel olarak ilgi duymayan veya seks yapmakla ilgilenmeyen insanlar için ortak bir terim.

Biseksüel – Cinsiyeti ne olursa olsun diğer bireylere romantik ve/veya cinsel cazibesi olan kişi.

Cis birey - Doğumda atandıkları cinsiyet ile özdeşleşen birey. Bir başka deyişle o sırada bireye atanan yasal cinsiyet. (Kadın veya erkek) Cis bir birey, o cinsiyet için toplumun normlarına karşılık gelen bir cinsiyet ifadesine sahiptir. Bir cis birey, bir transgender bireyin tersidir. (Latince Cis "aynı tarafta" anlamına gelir.)

Heteroseksüel - Erkeklere romantik ve/veya cinsel cazibesi olan bir kadın. Ya da kadınlara karşı romantik ve/veya cinsel cazibesi olan bir erkek.

Homoseksüel – Aynı cinsiyetten diğer bireylere romantik ve/veya cinsel cazibesi olan birey.

İkili olmayan – Kendini kadın/erkeğin her iki cinsiyet kategorisi arasında, ötesinde veya her iki cinsiyet kategorisiyle özdeşleştiren kişiler kendilerini ikili olmayan olarak adlandırabilirler. İki cinsiyetin normlarına uymayan cinsiyet söz konusu olduğunda, kendini tanımlamanın farklı yollarını tanımlamak için kullanılan bir terimdir. İkili olmayan, bu terimle tanımlanan herkes için aynı anlama gelmez. (İkili, bir şeyin yalnızca iki farklı şeyden oluşabileceği anlamına gelir. Cinsiyetin yalnızca, kadın veya erkek olması gibi.)

Intersex / intersex varyasyon - Intersex bir varyasyona sahip olmak, cinsiyet kromozomlarınızın, bezlerinizin (testisler veya yumurtalıklar) veya cinsel organlarınızın diğerlerinden farklı bir şekilde geliştiği anlamına gelir. Bir intersex varyasyonuna sahipseniz, kendinizi intersex bir birey olarak tanımlayabilirsiniz. Intersex bir varyasyona sahip olmanın cinsel kimliğinizle bir ilgisi bulunmamaktadır. Bir kadın, bir erkek, bir ikili olmayan ya da başka bir şey olabilirsiniz. Bunun cinsel yönelimle bir ilgisi bulunmamaktadır.

Cinsel kimlik – Tanımladığınız cinsiyet. Her insanın cinsel kimliği bulunmamaktadır.

Cinsel ifade - Bir bireyin; kıyafet, vücut dili, saç modeli, ses ve görünüşünün diğer yönleri gibi şeylerle cinsiyetini ifade ediş biçimidir.

Panseksüel - Cinsiyeti ne olursa olsun, herhangi bir kişiye romantik ve/veya cinsel çekim hisseden birey. Bir panseksüel olarak, sadece iki değil, pek çok farklı cinsiyet olduğunu düşünürsünüz.

Queer – Cinsiyet ve cinsel yönelim ile ilgili normların eleştirisi olarak tanımlanabilir. Queer; kendinizi kadın, erkek, biseksüel, heteroseksüel veya homoseksüel olarak tanımlamaya isteksiz olduğunuzda veya bunu yapamadığınızda "queer olmak" olarak bir kimlik de olabilir. Bunun nedeni, cinsiyet ve cinsel yönelim açısından bu ayrımı neyin "normal" ve neyin  "anormal" olarak kabul edilmesini beğenmemeniz olabilir. Bunun nedeni, cinsiyet ve/veya cinsel yönelim hakkında ne hissettiğinizin başka bir terimle açıklanamaması da olabilir.

Cinsel yönelim – Romantik ve/veya cinsel çekim hissettiğiniz bireylerin cinsiyeti ile ilgilidir. Örneğin, heteroseksüel, homoseksüel, biseksüel veya queer olabilirsiniz. Hissedebileceğiniz daha birçok yol ve bunu tanımlayan kelimeler bulunur.

Transgender birey – Cinsiyet ve cinsel kimlik normlarının söylediği gibi olmayan ya da hissetmeyen kişiler. Örneğin, başkaları tarafından kadın olarak görülen, ancak kendini erkek gibi hisseden bir kişi olabilir. Ya da kendini kadın ya da erkek gibi hissetmeyen biri de olabilir. Romantik ve/veya cinsel çekim hissettikleri kişilerle hiçbir ilgisi bulunmamaktadır. Bir transgender kişi, bir cis kişinin tersidir. (Trans Latince "boyunca" anlamına gelir.)

Transseksüel – Vücudunun özdeşleştirdiği cinsiyetle eşleştiğini hissetmeyen bir birey. Doğumda kadın yasal cinsiyeti verilmiş bir erkek çocuk olabilir. Ya da doğumda erkek yasal cinsiyeti verilmiş bir kız çocuğu da olabilir. Transseksüel bireyler, genellikle hem yasal cinsiyetlerini değiştirmek hem de vücutlarını örneğin hormonlar ve/veya ameliyat yardımı ile değiştirmek isterler. Bunun romantik ve/veya cinsel bir çekim hissettikleri kişilerle hiçbir ilgisi yoktur.